Optymalizacja podatkowa

Optymalizacją podatkową nazywa się podejmowanie działań w ramach obowiązujących przepisów prawnych, które to działania zmierzają do obniżenia obciążeń podatkowych. W praktyce jest to wybór takiej struktury i formy planowanej transakcji w ramach oraz granicach obowiązującego w danym państwie prawa podatkowego, żeby w konsekwencji zmniejszyć poziom obciążeń podatkowych. Wybór ten skupia się przede wszystkim na najkorzystniejszej formie i wysokości podatków, a także najlepszym momencie powstania obowiązku podatkowego.

Optymalizacja podatkowa tym różni się od obejścia prawa podatkowego, iż służy ona wyłącznie do legalnych rozwiązań obniżania podatków. Podejmujący się tego rodzaju działań świadomy podatnik korzysta z dostępnych możliwości optymalizacyjnych, które przewidziało prawo podatkowe.

Optymalizacja podatkowa używana w wielu przedsiębiorstwach jest jednym z elementów wychodzenia z kryzysu gospodarczego.

Obszary optymalizacji podatkowej:

1. Podatki obrotowe, w tym m.in.: odliczanie podatku naliczonego, zwolnienia obligatoryjne oraz fakultatywne w podatku VAT od towarów i usług, rozliczanie podatku.
2. Podatki dochodowe, dotyczące m.in. kosztów uzyskania przychodów, wyboru formy rozliczania własnych dochodów, dochodów pochodzące z instrumentów rynku finansowego, zwolnień przedmiotowych otrzymywanych świadczeń.
3. Podatki majątkowe (np. podatek od spadku, darowizny czy pożyczki między najbliższymi, podatek od nieruchomości).
4. Odpowiedzialność podatkowa, związana z zabezpieczeniami zobowiązań podatkowych, odpowiedzialnością w ramach relacji małżeńskich, osób trzecich i przy przekształceniach.

Źródłem optymalizacji podatkowej jest pozostawiona podatnikowi przez ustawodawcę swoboda decyzyjna dotycząca legalnego obniżania obciążeń podatkowych, w tym m.in. co do metod amortyzacji, okresu rozliczeniowego czy sposobu wypłacania zaliczek. Swobody uznaniowe określone w przepisach podatkowych odnoszą się wyłącznie do przypadków, gdzie możliwie jest precyzyjne określenie wartości.

W regulacjach prawnych dotyczących optymalizacji podatkowej występują także tzw. normy stymulacyjne, które mają na celu zachęcenie podatnika do wybrania rozwiązań korzystnych przede wszystkim dla państwa (np. ulgi podatkowe, kredyty podatkowe).

W korzystaniu z optymalizacji podatkowej najistotniejsze jest to, aby była ona skoordynowana z planowaniem podatkowym dotyczącym wszystkich obszarów działalności przedsiębiorstwa i powinna mieć ona miejsce jeszcze przed dokonaniem danej transakcji.

Efekty, jakie daje optymalizacja podatkowa:

• zmniejszenie obciążeń podatkowych
• minimalizacja ryzyka podatkowego
• czasowe przesunięcie powstania obowiązku podatkowego

Przykładami legalnych zmniejszeń obciążeń podatkowych, czyli działań optymalizacyjnych są: łączenie się spółek, zakupy inwestycyjne, korzyści wynikające z bycia spółką europejską, optymalizacja w zakresie cen transferowych oraz w prawie Unii Europejskiej.