Prosta spółka akcyjna – od marca 2020 roku

Wkrótce pojawi się nowa forma prowadzenia działalności gospodarczej – 1 marca 2020 r. zaczną obowiązywać przepisy ustawy wprowadzającej prostą spółkę akcyjną. Rada Ministrów określa czekające na wejście w życie rozwiązania jako mające przede wszystkim służyć polskim przedsiębiorstwom innowacyjnym. PSA ma służyć do gromadzenia przez nie kapitału, co zwiększy ich konkurencyjność i zahamuje eksport polskich pomysłów do innych krajów.

Nieformalna spółka

Prosta spółka akcyjna ma być alternatywą dla spółki z o.o., która nie jest najlepszym rozwiązaniem do gromadzenia kapitału (brak możliwości emisji akcji, niektóre cechy upodabniające ją do spółek osobowych). Ma też być przydatnym narzędziem dla przedsiębiorców niezainteresowanych skomplikowaną spółką akcyjną ze względu na jej wymogi kapitałowe oraz złożoność procesu założenia i funkcjonowania. Ramy tradycyjnych spółek kapitałowych uregulowane w KSH bazują na Kodeksie Handlowym z 1934 r., nic zatem dziwnego, że nowe rozwiązania cieszą się zainteresowaniem.

Zachętą dla ludzi z pomysłem, ale bez wielkich pieniędzy, jest niski kapitał założycielski – spółkę można założyć mając symboliczną złotówkę. W przypadku zwykłej spółki akcyjnej KSH obecnie wymaga 100 tys. złotych.

PSA nie będzie mieć statusu spółki publicznej i jej akcje nie będą notowane na giełdzie – tym samym można uniknąć restrykcyjnych obowiązków spółek szukających kapitału na warszawskim parkiecie. Spółkę można zarejestrować elektronicznie w systemie S24, wypełniając dedykowany formularz. Do prowadzenia uproszczonego elektronicznego rejestru akcjonariuszy można wykorzystać blockchain. Sam rejestr będzie prowadzić firma inwestycyjna lub notariusz.

Komu się opłaci?

Nowe rozwiązanie opłaci się w dużej mierze startupom podejmującym się nowatorskich przedsięwzięć w sektorach niewymagających wielkich nakładów inwestycyjnych. Zapewne wiele z nich przekształci się ze spółek z o.o. w nową strukturę.

Interesująca okaże się możliwość zostania akcjonariuszem bez wkładu pieniężnego. Akcje można bowiem (co jest nowością w polskim prawie handlowym) objąć w zamian za usługi albo pracę świadczoną na rzecz spółki. Co ciekawe, w PSA wystarczy zarząd składający się z jednej osoby, nie ma też obowiązku tworzenia rady nadzorczej.

Inna niż w zwykłej SA jest też konstrukcja samych akcji. Ustawa pozbawia je formy dokumentu, w miejsce tego będą istnieć jako zapisy w rejestrze akcjonariuszy prowadzonym w formie elektronicznej. Ma to ułatwić pozagiełdowy obrót akcjami bez potrzeby fizycznego nośnika praw. Ponadto akcje PSA nie muszą odpowiadać sumie kapitału akcyjnego, nie będą też miały wartości nominalnej. Możliwe będą jednak przywileje głosowe.

Nowe rozwiązanie wyróżnia również system dokonywania wypłat na rzecz akcjonariuszy. Dozwolona będzie nie tylko wypłata dywidendy z zysku, lecz również wypłaty z sumy pokrywającej kapitał akcyjny.

Proste zarządzanie ryzykiem

Każda PSA tworzy obligatoryjnie rezerwę na pokrycie strat w wysokości 8 proc. z zysku za dany rok obrotowy. Ponadto w momencie spełnienia przez spółkę celów gospodarczych jej twórców łatwa będzie likwidacja. PSA zostanie wykreślona z KRS bez prowadzenia czasochłonnego i kosztownego postępowania. Spółka zakończy swój byt prawny po szybkiej procedurze likwidacji bądź, gdy jeden z akcjonariuszy przejmie całość jej majątku, a wraz z nim całość zobowiązań.